Ilse Habex is hondengedragscoach bij Pawfect Stay en zet zich actief in voor dierenwelzijn. Daarom wil ze graag de prangende kwestie van dierenleed bij het gebruik van vuurwerk onder de aandacht brengen om meer bewustwording te creëren.
"Iedereen herkent het beeld van kleurrijke vuurwerkshows op oudejaarsavond, een traditie die het nieuwe jaar feestelijk inluidt. Maar terwijl wij genieten van het spektakel, lijden talloze dieren in stilte. Zowel huisdieren als wilde dieren worden elk jaar opnieuw blootgesteld aan extreme stress en angst door de harde knallen en felle lichtflitsen. De impact daarvan is groter dan we denken.
Zelf ervaarde ik dit onlangs met mijn hond Lio tijdens een rustige wandeling op 2 januari. Enkele meters voor ons werd onverwacht vuurwerk afgestoken. De schok was enorm. Lio verstijfde van angst en kon pas na lange tijd – en met medicatie – weer kalmeren. Dit incident heeft me doen beseffen dat we nog een lange weg te gaan hebben om onze samenleving bewust te maken van de schade die vuurwerk aanricht, niet alleen bij huisdieren maar ook bij wilde dieren. Helaas is mijn ervaring geen alleenstaand geval. De afgelopen weken ontving ik, als hondengedragscoach, tal van berichten en telefoontjes van bezorgde hondenbaasjes die met de handen in het haar zaten omdat hun hond angstig reageerde op de aanhoudende knallen.
Wat dieren ervaren tijdens vuurwerk
Voor dieren kan vuurwerk letterlijk levensgevaarlijk zijn. Ze ervaren het als een bedreiging en reageren instinctief: vluchten, verstoppen of bevriezen. Elk jaar horen we verhalen van dieren die gewond raken door paniekerige vluchtpogingen. Wilde dieren raken gedesoriënteerd en vogels vliegen in paniek de nacht in, vaak met fatale gevolgen. Huisdieren krijgen een trauma, epileptische aanval of in uitzonderlijke gevallen zelfs een hartstilstand door de knallen.
Maar ook voor hun baasjes is het geen feest. Velen blijven tijdens oudejaarsavond binnen om hun dieren te beschermen. Sommige dieren moeten worden verdoofd met kalmeringsmiddelen om de nacht door te komen. Anderen zoeken zelfs hun toevlucht in afgelegen vakantiehuisjes om aan het geknal te ontsnappen. Dit kan toch niet de bedoeling zijn?
Een groeiend probleem met gebrek aan controle
Hoewel veel gemeenten regels opleggen rond het afsteken van vuurwerk, is controleren moeilijk. De knallen beginnen vaak al dagen voor oudejaar en houden nog dagen nadien aan. Dit maakt het bijna onmogelijk om dieren goed te beschermen. Bovendien is er geen toezicht op de verkoop van vuurwerk, waardoor iedereen het eenvoudig en in grote getallen in huis kan halen.
De vraag dringt zich op: Moeten we deze traditie in stand houden als zoveel dieren er de dupe van zijn?
Een toekomst zonder vuurwerk?
Als we écht willen bijdragen aan dierenwelzijn, moeten we erkennen dat vuurwerk meer schade aanricht dan plezier brengt. Maar dat betekent niet dat we afscheid moeten nemen van feestelijke tradities. Er bestaan volop alternatieven die net zo spectaculair zijn, zonder dat dieren of mensen er stress van ondervinden.
Lasershows, dronespektakels of stil vuurwerk met minder knallen zijn voorbeelden van innovatieve oplossingen die in verschillende steden al met succes worden toegepast. Ze brengen mensen samen, zorgen voor een prachtig visueel feest en – het belangrijkste – ze laten dieren met rust.
De tijd is rijp om vuurwerk te vervangen door diervriendelijke alternatieven. Want respect voor dieren is ook respect voor de natuur – en daar staat Natuurpunt voor. Samen kunnen we bewustzijn creëren en bijdragen aan een toekomst waarin zowel mens als dier zonder angst kan genieten van de jaarwisseling.
Laten we het gesprek openen. Niet alleen voor onze huisdieren, maar voor alle dieren."
- Ilse Habex
