Landschapsherstel
De omgeving van deelgebied Verbrande Bomen in Lummen bestond vroeger uit een open landschap met hooilanden, heide, vennen en akkers, op een overgang van droge zandbodems naar uiterst natte veenbodems.
De geleidelijke overgangen van nat naar droog en voedselarm naar voedselrijk zorgen voor unieke omstandigheden die veel zeldzame dieren en planten nodig hebben om te kunnen overleven.
Om de hooilanden te kunnen bewerken werden drainagegrachten gegraven maar toen deze landbouwactiviteiten niet meer rendabel waren werd het gras niet meer gemaaid. Vele hooilanden kwamen braak te liggen en begroeiden met struiken en bomen. Vennen werden opgevuld met zand uit de buurt of droog getrokken en omgevormd naar grasland. Op sommige percelen werden kunstmatige vijvers gegraven en weekendverblijven opgetrokken.
In het kader van het Natuurbeheerplan van de Vallei van de Zwarte beek gaat Natuurpunt een deel van dit historisch waardevolle landschap herstellen.
Klimaat
Veengrond is een natte, sponsachtige grondsoort die werd gevormd door afgestorven planten in moerassen en later bewaard bleef onder natte, zuurstofarme omstandigheden. Op duizenden jaren tijd werden op die manier gigantische hoeveelheden koolstof opgeslagen in het veen, die nu door ontwatering terug vrijkomen in de vorm van CO2 , ons welbekende broeikasgas.
Veengebieden werken ook als een spons en kunnen enorme hoeveelheden water vasthouden. In periodes van droogte geven ze dit water vertraagd terug af. Ze helpen dus overstromingen en droogtes te voorkomen en dragen bij aan een gezonde bodem en betere luchtkwaliteit.
Vandaag is het dus heel belangrijk dat de veenbodems niet meer verder kunnen uitdrogen en dat de natuurgebieden terug meer water kunnen vasthouden.
Hiervoor is het nodig dat het oorspronkelijke grondwaterpeil hersteld wordt en het water zo lang mogelijk in de bodem blijft zitten, zowel in de winter als in de zomer.
Maatregelen voor natuur én mens
1. Om het eeuwenoude veen te beschermen zullen we heel wat drainagegrachten dempen.
2. De bomen en struiken op historische graslanden worden verwijderd zodat deze volgend jaar terug gemaaid kunnen worden.
3. Kunstmatige vijvers worden terug natuurlijker gemaakt en alle natuurvreemde elementen worden uit het natuurgebied verwijderd.
4. Centraal in het gebied versterken we een bestaande boskern door bomen aan te planten op twee graslanden. Aan de randen van deze te behouden bossen zetten we het loofhout in hakhout, om een meer geleidelijke overgang te maken tussen grasland en bos.
5. Al deze werken zullen zorgen voor een betere thuis voor honderden planten- en diersoorten, waaronder zeldzame soorten zoals Grauwe klauwier, Watersnip, Moerassprinkhaan, Blauwborst, Wateraardbei en Matkopmees. En we dromen stiekem van een nest Kraanvogels…
Als de werken uitgevoerd zijn bieden we de wandelaar een gevarieerd en natuurlijker landschap vol kleuren en geuren.
6. We bekijken hoe we de bestaande wandelweg kunnen verleggen en of we nog bijkomende recreatieve elementen kunnen plaatsen om de natuurbeleving te verbeteren.
Timing en Hinder
De bedoeling is om het landschap en de natuur zo goed mogelijk te herstellen en daarna ‘tot rust te brengen. De werken zijn gepland vanaf augustus 2024. In de broedperiode voor de vogels worden er geen werken uitgevoerd.
Wandelaars kunnen mogelijk hinder ondervinden tijdens de werken. Tijdens de werkzaamheden, die te vergelijken zijn met de verbouwing van een huis, zal het landschap er even niet mooi uitzien, maar we nodigen jullie graag uit om over enkele jaren terug te komen kijken naar de resultaten!
Deze werken worden uitgevoerd in samenwerking met The Coca Cola Foundation.
