De slak, vriend(in) of vijand?

Slome slijmerds in je tuin

Het is je vast al opgevallen: het krioelt tegenwoordig van de slakken in onze tuinen, bermen en ook in de natuur! Dat komt omdat de condities zowat ideaal zijn voor deze slijmerige diertjes en hun voortplanting: een nat en warm voorjaar na een zachte winter.

Hoewel slakken soms voor overlast zorgen, hebben ze ook een belangrijke functie in de tuin. Ze helpen bij het afbreken van dood organisch materiaal, waardoor de bodem vruchtbaarder wordt. Deze weekdieren zijn ook een voedselbron voor andere dieren, zoals vogels en egels, en maken daarmee deel uit van het ecosysteem.

Maar trop is teveel: uit de cijfers van de ‘Maai Mei Niet’-actie blijkt dat er dit jaar minder bloemen per m² gras werd gemeld. Dat komt door het regenweer, maar ook door de grote getale slakken die zich te goed doen aan sommige bloemen en daarmee voor vergrassing  zorgen.

Er wordt soms wel eens gegrapt dat slakken zich ook thuis zouden voelen in de LGBTQ+ -gemeenschap. Want slakken zijn hermafrodieten, wat betekent dat ze zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen hebben. Dat neemt niet weg dat de meeste slakken wel paren.

Overlast door slakken

Ondanks hun nuttige rol kunnen slakken ook voor overlast zorgen, vooral in de moestuin. Ze zijn dol op jonge planten en zaailingen, wat frustrerend kan zijn voor tuiniers. Vooral naaktslakken, zoals de grote wegslak (Arion rufus) en de kleine wegslak (Arion hortensis), kunnen een ware plaag vormen. Deze slakken zijn berucht om hun vraatzucht en kunnen in korte tijd aanzienlijke schade aanrichten.

Er zijn veel verschillende soorten slakken, maar de meest voorkomende in onze tuinen zijn naaktslakken en huisjesslakken. Naaktslakken zijn het meest schadelijk voor tuinplanten. Ze eten vrijwel alles wat groen is, maar hebben een voorkeur voor sappige jonge planten, sla, kool en aardbeien. Huisjesslakken, zoals de tuinslak (Cepaea nemoralis), richten meestal minder schade aan en eten voornamelijk dode bladeren en afval.

Je tuin wapenen tegen overlast door slakken

Natuurlijke vijanden

Gelukkig hebben naaktslakken natuurlijke vijanden die helpen hun populatie in toom te houden. Vogels zoals merels, kraaien en lijsters, kippen en eenden peuzelen slakken met plezier op.  Maar ook egels, padden, kikkers, padden, hazelwormen en spitsmuizen, zijn dol op slakken. En kevers en hun larven eten ook graag slakkeneitjes. Het aanleggen van een gevarieerde tuin met schuilplaatsen en voedselbronnen voor deze dieren kan dus zeker helpen om de slakkenpopulatie op een natuurlijke manier te beheersen.

Planten waar slakken niet zo dol op zijn

Sommige planten zijn minder aantrekkelijk voor slakken. Voorbeelden van inheemse planten die slakken mijden zijn: bosanemoon, wilde akelei, zulte, vingerhoedskruid, klimop, inheemse viooltjes, inheemse varens, ooievaarsbek en kruiden zoals tijm, bieslook en daslook. Deze planten kunnen helpen om je tuin minder aantrekkelijk te maken voor slakken.

Wilde akelei

Trucjes om slakken te bestrijden

Wat je niet moet doen…

is zout of azijn op een slak leggen. Niet alleen sterft het diertje een gruwelijke dood, maar deze  zijn ook niet goed voor de bodem, je planten en voor andere dieren in je tuin.

Gebruik ook geen slakkenkorrels: deze zijn, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, helemaal niet natuurvriendelijk, want ze maken bijna alle weekdieren en wormen in je tuin dood. Korrels op basis van metaldehyde zijn erg giftig voor andere dieren en het milieu.

Wat kan je doen tegen slakken?

• Zorg voor biodiversiteit in je tuin. Een gezond ecosysteem en biodiversiteit trekken dieren aan die slakken eten. Overweeg een vijver aan te leggen om kikkers en padden aan te trekken. Heggen, struiken en bomen lokken vogels zoals merels en lijsters, terwijl egels dol zijn op een lekker hapje escargot!
• Bescherm gevoelige planten Slakken laten vaak gezonde en sterke planten met rust. Richt je aandacht op planten die extra bescherming nodig hebben, zoals zaailingen, jonge planten en slakkengevoelige soorten zoals hosta’s.
• Je kan ook aaltjes kopen (nematoden) die slakken op een natuurlijke manier bestrijden.
• Werp fysieke barrières op. Gebruik kopertape rondom potten of koperen ringen in de volle grond. Slakken houden evenmin van droge en scherpe oppervlakken. Leg puntige eierschalen, scherpe steentjes, schelpengruis of koffiedik rondom je planten

• Maak een bierval. Graaf potjes in en vul ze met bier. Slakken worden aangetrokken door het bier en verdrinken erin. Dit is effectief, maar het maakt de slakken wel dood.
  
• We lazen ook dat maïzena en havermout kunnen helpen om slakken te bestrijden: slakken houden er van, maar ze kunnen het niet verdragen.
• Gebruik knoflookwater: meng knoflook met water en besproei je planten. Slakken houden niet van de geur en zullen minder snel in de buurt blijven.
• Laat tijgerslakken toe. Tijgerslakken worden soms als een plaag gezien, maar ze zijn eigenlijk nuttige dieren in de tuin. Ze voeden zich voornamelijk met groenafval, dorre planten, aas en... ook met andere slakken. Hierdoor helpen ze bij het opruimen van afval en het verminderen van de slakkenpopulatie die schadelijk kan zijn voor je planten.

Dus, geniet van je tuin en de natuur om je heen, maar weet dat je ook kan genieten van het feit dat deze slome slijmerds een belangrijke rol spelen in het ecosysteem van je tuin. 🌿🐌